7 kwietnia weszły w życie nowe regulacje prawne dotyczące pracy zdalnej. Z pewnością zaowocują one ponownym otwarciem dyskusji na temat roli biur i wellbeingu pracowników – tym bardziej, że tylko 17% pracowników chce pracować w pełni zdalnie*. Jak zachęcić pracowników do korzystania z jego dobrodziejstw? Jak zadbać o jego atrakcyjność i wreszcie – jak wdrożyć działania z obszaru wellbeingu pracowników? Z pewnością warto przyjrzeć się kafeterii oferowanych benefitów – tak aby były dostosowane do aktualnej sytuacji i (nowych) potrzeb pracowników. Co ważne, warto się jej przyjrzeć w sposób “kreatywny”, a w tej motywacyjnej restrukturyzacji może pomóc Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.
Nowe przepisy, nowe “ja” pracodawców?
Dobry benefit to niekoniecznie taki, który będzie pracodawcę kosztował krocie. Oczywiście wysokobudżetowe rozwiązania zadbają o odpowiednią PR-ową otoczkę, ale nie zaspokoją faktycznych potrzeb pracowników – szczególnie tych związanych z dobrostanem i zdrowiem. Pamiętajmy jednak, że zdrowie nie równa się dostępowi do pakietu medycznego. To już bowiem employerbrandingowy “must have”. Podczas rozmów rekrutacyjnych nie pada już pytanie, CZY oferowany jest pakiet medyczny, tylko JAKI. Jeśli zatem pracodawca sądzi, że mając w ofercie ubezpieczenie zdrowotne czy karnet na siłownię ma „załatwiony” wellbeing pracowników, to jest w głębokim błędzie. Pracownik potrzebuje poczucia sensu – także wykonywanej pracy, partnerskiego traktowania, zadbania o poszczególne obszary, które składają się na jego funkcjonowanie w pracy i poza nią.
O jakie obszary chodzi? Z badania Pracuj.pl „Nowe oblicza pracy” wynika, że prawie połowa ankietowanych porzuciłaby pracę, gdyby ta źle wpływała na ich zdrowie psychiczne. Wszyscy jesteśmy „przebodźcowani”, a 8 godzinny dzień pracy wygląda inaczej niż 30 lat temu. W tym samym czasie wykonujemy znacznie więcej czynności, nasz mózg przetwarza więcej spraw, którym towarzyszy stres i brak balansu. I tutaj wkracza wellbeing pracowników – cały na zielono. Daje bowiem nadzieję na utrzymanie talentów – w szczęściu i dobrej kondycji psychicznej. A to wszystko przy relatywnie niskich kosztach – zarówno w kontekście korzystania z środków obrotowych, jak i Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
ZFŚS – dla kogo to obowiązek?
Zgodnie z treścią ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych, każdy pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników, jest zobligowany do stworzenia oddzielnego rachunku, na którym gromadzone będą “extra środki”. Fundusze te mają zostać przeznaczone na socjalne wsparcie pracowników. Co się kryje pod tym “socjalnym wsparciem”? Jak zawsze – to zależy. Ustawa przewiduje pewne zalecenia oraz ograniczenia. Zgodnie z jej treścią pomoc socjalna dla pracowników może zostać wykorzystana jako:
- dofinansowanie do wypoczynku dla osoby zatrudnionej lub jego dzieci,
- działalność kulturalno-oświatową i sportowo-rekreacyjną,
- “wczasy pod gruszą” (mogę być też pod jabłonią, ale o tym za chwilę 🙂 )
- zapomogę dla pracownika dotkniętego poważnym zdarzeniem losowym,
- zorganizowanie paczek z okazji świąt czy innych okazji, np. Dzień Doceniania,
- dofinansowanie zakładowych obiektów wychowawczych, jak np. żłobki, przedszkola czy kluby dziecięce.
Ciekawym zapisem ustawy wydaje się też możliwość ubiegania się z ZFŚS o zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe, np. pożyczkę mieszkaniową lub remontową, finansowanie dojazdów do pracy, imprezy integracyjne, edukację pracowników (bez względu na formę) lub premie i nagrody.
Co ważne, wspomniana wcześniej prywatna opieka medyczna nie spełnia kryteriów, które pozwalałyby pracodawcy na opłacenie jej z ZFŚS, więc decyzja o jej wprowadzeniu do kafeterii benefitów leży tylko po stronie firmy. Zatem warto postawić na profilaktykę. Tym bardziej, że ponad połowa pracowników posiada jeden lub więcej z czynników ryzyka prowadzących do problemów zdrowotnych w przyszłości (nadwaga, cholesterol, cukier, ciśnienie, itd.). Dodatkowo pamiętajmy – to nie Covid, grypa czy przeziębienie. To bóle kręgosłupa są najczęstszym powodem wizyt u lekarza rodzinnego (raport GUS z 2019 roku).
Zakres świadczeń, jakie można sfinansować środkami z funduszu socjalnego, określa stworzony przez pracodawcę regulamin ZFŚS. Jego treść powinna uwzględniać zapisy art. 27 ust. 1 albo art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Zatem prawdziwa sprawczość leży po stronie firmy i jej “polotu” – ustawa bowiem jest dość plastyczna i pozwala na kreatywne podejście do kwestii korzystania ze zgromadzonych środków.
ZFŚS – ile wyniesie w 2023 roku?
Wysokość odpisu jest precyzyjnie określona i zmienia się rokrocznie. Podstawę naliczenia stanowi średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku lub w drugim półroczu poprzedniego roku.
W 2023 roku podstawa naliczania nie ulega zmianie i wynosi 4434,58 zł. Wysokość naliczonego odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych na pracownika wyniesie zatem:
- 1662,97 zł – dla zatrudnionych w normalnych warunkach pracy,
- 2217,29 zł – dla wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze.
Odpis podstawowy na jednego zatrudnionego w standardowych warunkach wynosi 37 proc. podstawy naliczania. Gdy pracownik wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (Ustawa z 19.12.2008 r.), odpis podstawowy jest wyższy i stanowi 50 proc. podstawy.
ZFŚS a wellbeing pracowników – znajdźmy wspólny mianownik
Wellbeing to stan dobrej kondycji psychicznej, emocjonalnej i fizycznej, który umożliwia człowiekowi pełne wykorzystanie swojego potencjału w życiu prywatnym i zawodowym. Natomiast Fundusz Socjalny ma wspierać pracowników w zaspokojeniu potrzeb bytowych. Wspólny mianownik? Zdrowie! Dobrym pomysłem jest wykorzystanie zgromadzonych funduszy na benefity związane z dobrostanem i wellebeingiem pracowników. Przykładowo regulamin może zakładać finansowanie następujących usług:
- Masaże biurowe – cyklicznych (np. raz lub dwa razy w tygodniu) wizyt profesjonalnego masażysty, który przez 20 minut zaopiekuje się plecami, rękami i głową pracowników. Obolali pracownicy to słabiej realizowane projekty, niedotrzymywanie terminów i – w efekcie – gorsze rezultaty finansowe działalności. Masaż biurowy to długofalowa inwestycja w zdrowie, profilaktyka. usunięcie przyczyny a nie tylko maskowanie skutków. Co ważne, przerwa na masaż nie dezorganizuje dnia pracy – odbywa się w ubraniach, w konkretnych ramach czasowych, nie “rozleniwia”.
- Zajęcia sportowe – regularna aktywność fizyczna może pomóc w zwiększeniu poziomu energii i wydajności pracowników, poprawiając ich samopoczucie i kondycję fizyczną. To również doskonały element employerbrandingowej układanki – sposób na przyciągnięcie pracowników i wzmocnienie przywiązania do firmy. Joga lub pilates zamiast “piłkarzyków”? To musi się udać! 🙂
- Konsultacje z dietetykiem – spotkania ze specjalistą to często impuls do zmiany nawyków i do zwrócenia większej uwagi na świadome decyzje żywieniowe. Konsultacje zwykle połączone są z analizą składu ciała, co stanowi holistyczne spojrzenie na kondycję zdrowotną pracownika. Z pewnością w interesie (i finansowym, i wizerunkowym) pracodawcy leży wytłumaczenie ludziom, dlaczego zamiast pizzy warto wybrać zdrowy bowl z warzywami.
- Wczasy pod gruszą – nazwa ta kojarzy się z reliktem przeszłości. Natomiast na rynku istnieją rozwiązania, które stanowią bardziej nowoczesną alternatywę. Mowa o wyjazdach regeneracyjnych – np. weekendowych city breakach. To wyjątkowy sposób na powiedzenie DZIĘKUJĘ – za zaangażowanie czy sukcesy firmowe. Pracownik otrzymuje coś, co trudno wycenić – przeżycia, emocje, doświadczenie, relaks. For Good Health jest właścicielem domku na wynajem (“Cydrowe Wzgórze”), który stanowi doskonałe uzupełnienie programów wellbeingowych czy strategii motywacyjnych dla menedżerów. Zatem zmieniamy nomenklaturę na stałe – nie wczasy pod gruszą, a wczasy pod jabłonią! 🙂
O dodatkowych rozwiązaniach wpisujących się w ideę wellbeingu pracowników i pracowniczego selfcare, przeczytasz tutaj.
Liczymy, że przekonaliśmy Was, że warto podejść nieco bardziej kreatywnie do reagowania regulaminu Zakładowego Funduszu. Benefity pozapłacowe – również te finansowane ze środków ZFŚS – mogą być ważnym argumentem przemawiającym za wyborem konkretnego pracodawcy (w przypadku aplikujących) oraz za kontynuowaniem ścieżki kariery w danej firmie (w przypadku zatrudnionych). Nic dziwnego. Dobrze dobrane benefity dają poczucie bezpieczeństwa i przekonanie, że pracodawca docenia nasze zaangażowanie.
Jak w pełni wykorzystać potencjał benefitów? Jak zadbać o wellbeing pracowników? Nie narzucaj pracownikom gotowych i “stereotypowych” rozwiązań, ale daj im wybór. Wybiorą zdrowie – gwarantujemy! 🙂
*Badanie Skanska i Business Link z 2023 roku
