Ból dolnej części pleców, jest jedną z najczęściej zgłaszanych dolegliwości występujących podczas siedzącej pracy biurowej. Jego natężenie waha się od lekkiego dyskomfortu, do bólu uniemożliwiającego normalne funkcjonowanie. Ból kręgosłupa pojawia się na początku sporadycznie, a w późniejszy okresie nawet codziennie. Zdarzają się także sytuacje, gdy nagły atak bólu zupełnie wyklucza nas z życia i pracy zawodowej.
Ból kręgosłupa – złe nawyki, przyczyną bólu
Długotrwałe przebywanie w wymuszonych, statycznych pozycjach, jakimi jest np. siedzenie może powodować, bóle odcinka lędźwiowego wynikające z przeciążenia struktur kręgosłupa i mięśni. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy jak ogromne przeciążenia musi znosić nasze ciało. Każda pozycja w jakiej się znajdujemy wywiera dane obciążenie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Analizując przedstawioną poniżej rycinę możemy zauważyć, że siedzenie bardziej obciąża nasz kręgosłup, niż stanie.
Lekkie garbienie się podczas siedzenia, które jest często zauważane w trakcie pracy, powoduje dużo większe obciążenie niż siedzenie prawidłowo. Najgorszą z możliwych sytuacji jest pochylanie się w siedzeniu i podnoszenie ciężkiego przedmiotu. W tym momencie ciało przyjmuje tak duże obciążenie, że aż trudno sobie to wyobrazić.
Ruch jest podstawowym lekarstwem. Właściwie, żadne leki, maści i zabiegi nie zastąpią codziennej dawki ruchu. Nie mówimy tu o sportach wyczynowych, długich godzinach spędzanych na siłowni czy morderczym budowaniu mięśni, ale o lekkiej gimnastyce, spacerach, jodze czy pilatesie. Ćwiczeniach, które uruchamiają wszystkie stawy, kręgosłupa i kończyn, rozluźniają mięśnie, pomagają dotlenić organizm, a także zredukować stres.
Zespół skrzyżowania dolnego – schorzenie z przyzwyczajenia
Pod tą skomplikowaną nazwą kryje się jeden z zespołów posturalnych, czyli wynikających z dysbalansu mięśniowego, często jest to nawykowe ustawienie sylwetki, które wtórnie może doprowadzić do innych kontuzji, dolegliwości i chorób narządu ruchu.
Charakterystycznym objawem zespołów posturalnych jest nadmierne napięcie jednych, typowych,grup mięśniowych, oraz nadmierne osłabienie i rozciągnięcie antagonistycznych grup mięśniowych. Przyczyną jest zazwyczaj nawyk utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała, niepoprawnego siedzenia, niedbałego stania oraz niedobór ruchu lub zupełny brak aktywności fizycznej. Zmiany widoczne są nie tylko w mięśniach, w których często możemy zauważyć powstawanie tzw. punktów spustowych, ale także w obrębie powięzi, tkanki podskórnej i skóry.
Jak zatem wygląda nasza postawa, gdy występuje u nas zespół skrzyżowania dolnego?
Miednica ustawiona jest w przodopochyleniu. Przez co brzuch wypięty jest do przodu, a pośladki do tyłu. Postawa przypomina kaczkę. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest mocno wygięty (pogłębiona jest jego naturalna krzywizna, szczególnie w miejscu łączenia się z kością krzyżową).
Zespół skrzyżowania dolnego jest często mylony z problemami dyskopatycznymi. Należy zaznaczyć, że nie każdy ból odcinka lędźwiowego jest dyskopatią. Jednak, aby określić przyczynę konieczna jest dobra diagnostyka. Nieprawidłowe ustawienie kompleksu lędźwiowo-krzyżowo-miednicznego jest wynikiem najczęściej długotrwałego przebywania w pozycjach statycznych, w tym siedzeniu. W tym wypadku osłabieniu i nadmiernemu rozciągnięciu ulegają mięśnie: głęboki mięsień brzucha- poprzeczny, mięsień prosty brzucha, mięśnie głębokie grzbietu – wielodzielny, mięśnie pośladkowe, w tym mięsień pośladkowy wielki . Mięśnie nadmiernie napięte to: biodrowo – lędźwiowy, część lędźwiowa mięśnia prostownika grzbietu, naprężacz powięzi szerokiej, gruszkowaty, prosty uda, przywodziciele.
Założeniem terapii, jest normalizacja napięcia mięśniowego – obniżenie i rozluźnienie mięśni zbyt napiętych oraz wzmocnienie osłabionych. Niezmiernie ważna jest także nauka prawidłowej postawy oraz trening jej utrzymywania. Jeżeli mamy do czynienia z osobą pracującą przy biurku, konieczne jest odpowiednie wyregulowanie elementów stanowiska pracy. Prawidłowe dopasowanie krzesła, ustawienie wszystkich regulowanych części tak, aby odpowiednio wspierały ciało, pomagały w pracy, a nie ją utrudniały.
Mały mięsień duże dolegliwości
Mięsień gruszkowaty (łac. Piriformis) to niewielki mięsień zlokalizowany z boku pośladka. Ulokowany jest głęboko pod mięśniami pośladkowymi. Rozciąga się od kości krzyżowej do kości udowej. Dokładnie zaczyna na powierzchni miednicznej kości krzyżowej, a końcowy przyczep ma na wierzchołku krętarza większego kości udowej. Budowa anatomiczna mięśnia i bezpośrednie sąsiedztwo, nerwu kulszowego ( lub sytuacja gdy nerw przenika przez mięsień) jest bezpośrednią przyczyną zespołu mięśnia gruszkowatego. Czyli schorzenia, które często ze względu na objawy mylone jest z tzw. rwą kulszową, czy dyskopatią lędźwiową. Czyli sytuacją gdy rzeczywiście dolegliwości pochodzą z uszkodzonego kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego.
Jakie zatem objawy możemy zauważyć, gdy mięsień gruszkowaty jest patologicznie napięty?
Najczęstszym z objawów jest silny ból pośladka, występujący po dużym wysiłku, lub długotrwałym siedzeniu, np. po wielogodzinnej jeździe samochodem. Ból ten może promieniować do kończyny dolnej. Jest zlokalizowany z tyłu uda, biegnie do kolana, a czasami nawet do stopy. Kolejnym ważnym objawem, mówiącym o tym, że mamy do czynienia z zespołem mięśnia gruszkowatego jest ograniczenie rotacji wewnętrznej, czyli utrudnione jest skręcanie nogi do środka. Dolegliwości bólowe i drętwienie nasilają się podczas siedzenia, chodzenia po schodach oraz pochylania tułowia w przód przy wyprostowanych nogach.
Po zdiagnozowaniu, przyczyny bólu, terapia mięśnia gruszkowatego pod okiem terapeuty będzie polegała na rozluźnieniu zbyt napiętego mięśnia oraz nauce automasażu np. z użyciem piłek, aby pacjent mógł sobie pomóc sam jeżeli dolegliwości będą powracać.
Zapoznaj się z naszą ofertą konsultacji ergonomicznych, szkoleń z fizjoterapeutą i webinarów.
Artykuł został opracowany we współpracy z fizjoterapeutą.
